Evrensel düzeyde ve bilimsel araştırmaya öncülük eden bir eğitim vizyonundan hareketle İzmir Ekonomi Üniversitesi, sürdürülebilirlik başta olmak üzere bugün küresel kaygıların odak noktasında yer alan ve en önemli stratejik konulardan biri olan enerji ile ilintili olarak disiplinlerarası araştırma ve çalışmalarına 2011 yılı itibariyle başlamıştır. Aynı yıl içerisinde kurulan “Sürdürülebilir Enerji Anabilim Dalı” katılımcılık, inovasyon, sosyal sorumluluk ve mükemmeliyetçilik gibi temel kurumsal değerleri benimsemekle birlikte; özellikle enerji piyasaları ve politikalarındaki gelişmelerin sosyal bilimler disiplini çerçevesinde çevresel, toplumsal, siyasal, yasal ve ekonomik açılardan ele alınmasını hedeflemiştir. Program katılımcıları, çok-disiplinli ilgili yapıda çalışmalarını, aşağıdaki öncelikli araştırma alanları üzerine yoğunlaştırmaktadır:
Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde Sürdürülebilir Enerji Anabilim Dalı’nın kurulmasını takiben, 2012 yılı itibariyle “Sürdürülebilir Enerji Yüksek Lisans Programı” eğitime başlamıştır. Lisansüstü program, tezli ve tezsiz olmak üzere, katılımcılara iki farklı opsiyon sunmaktadır. Tezli opsiyon öğretim süresi 4 dönem (2 yıl) olup; tezsiz program 3 dönemde (1,5 yılda) tamamlanabilmektedir. Sürdürülebilir Enerji Yüksek Lisans Programı’nın amacı katılımcıların enerji sektöründe çalışabilmek üzere eğitmek; yerel, bölgesel ve küresel perspektifte sürdürülebilir enerji gelişiminde problem çözme ve farklı çözüm yolları üretme yeteneği kazandırmaktır. Farklı disiplinlerden gelen katılımcılar ayrıca, çeşitli zorunlu ve seçmeli dersler ile birlikte farklı uzmanlık alanlarına yönlendirilmektedir. Interdisipliner yaklaşımın benimsenmesi ile birlikte program, sürdürülebilir enerji temasının teknik boyutundan öte sosyal bilimler bakış açısı ile sürdürülebilir enerjinin öneminin vurgulanmasına zemin hazırlamaktadır.
Gerçek hayat pratikleri ile desteklenen teorik dersler ayrıca, alanlarında uzman iş dünyası profesyonelleri tarafından program katılımcılarına aktarılmaktadır. GDF SUEZ, STEAG-ISKEN, ENERJISA gibi ulusal ve uluslararası firmaların tepe yöneticileri programda ders vermekte olup; bu bağlamda kamu ve özel sektör ile yakın ilişkilerin geliştirilmesi de desteklenmektedir. Sürdürülebilir Enerji Yüksek Lisans Programı’nın katılımcılarına sağladığı en önemli avantaj, “Sürdürülebilir Enerji” alanında Türkiye’de eğitim veren ilk ve tek yüksek lisans programı olmasıdır.
Enerji sistemlerinde insan faktörü ile sürdürülebilir enerji alanında farkındalığın artırılması çabaları kapsamında, Sürdürülebilir Enerji Anabilim Dalı İzmir Ekonomi Üniversitesi ev sahipliğinde gerçekleşen “Enerji Yönetimi ve Politikaları” başlıklı çalıştay serisi organizasyonlarına 2012 yılında başlamıştır. Sektör profesyonelleri ve akademisyenlerin katılımıyla 2012 yılı Mayıs ayında gerçekleşen ilk çalıştay etkinliğinde gerçekleşen oturumlarda, gelecek nesiller için enerji sistemlerinin optimizasyonu teması tartışılmıştır.
İzmir Ekonomi Üniversitesi, aynı yıl Kasım ayı itibariyle İzmir ve Ege Bölgesi’nden taraf olan ilk üniversite olarak Birleşmiş Milletler Küresel İlkeler Sözleşmesi’ne (BMKİS) imza atmıştır. Bu işbirliğinin ilk başarılı ürünü ise, 2013 yılı Mayıs ayında gerçekleşen ikinci çalıştay organizasyonudur. Enerji Yönetimi ve Politikaları Çalıştayı paralelinde İzmir Ekonomi Üniverstesi, BM Genel Sekreteri Sayın Ban Ki-Moon’un özel bir aksiyonu olan “Herkes İçin Sürdürülebilir Enerji (SE4A): İş Dünyası İçin Fırsatlar” Türkiye Lansman Toplantısı’na ev sahipliği yaparak; organizasyon kapsamında BM Genel Sekreter Yardımcısı ve Rio20+ Koordinatörü Sayın Brice Lalonde’u açılış konuşmaları ile ağırlamıştır. Bahse konu organizasyon ilerleyen süreçte, BM tarafından yayınlanan “Global Compact Yerel Ağ Raporu 2013” içerisinde en başarılı örnek olarak gösterilerek, dünya çapında 12.000’den fazla kuruluş ve organizasyon ile paylaşılmıştır.
Sürdürülebilir Enerji Anabilim Dalı’nın bir diğer başarı hikayesi ise, Endonezya Üniversitesi tarafından hazırlanan “Greenmetric Dünya Üniversite Sıralaması 2013”e ilk defa katılarak; enerji ve çevre alanında yürüttüğü çalışmalar ile Türkiye’den sıralamaya katılan diğer üniversitelerin önünde ilk sırada yer almasıdır. Yedi temel alt alandaki çalışmaları değerlendiren sıralama; eğitim, enerji, iklim değişikliği, altyapı, atık yönetimi, su kullanımı ve taşımacılık ile ilintili olarak Üniversitelerin sürdürülebilirlik düzeyini gözönünde bulundurmaktadır.
Geçtiğimiz 2014 yılı içerisinde, çalıştay etkinliği bu kez “Doğal Gaz Piyasalarında Arz Güvenliği” ana teması çerçevesinde kamu kurumlarının desteği ve özel sektörün çözüm ortaklığı ile üçüncü kez yüksek bir katılımcı profili ile gerçekleşmiştir.
Bu yıl 15 Mayıs tarihinde gerçekleşen “Dördüncü Enerji Yönetimi ve Politikaları Çalıştayı” ise, Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) ve Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu – Türkiye Bölümü (GÜNDER)’nün işbirliğinde organize edilmiştir. Yenilenebilir enerji sektöründe gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde akademisyen ve iş hayatı profesyonellerinin katılım gösterdiği etkinlikte, konuşmacılar yenilenebilir kaynakların sürdürülebilir kalkınmada küresel önem ve önceliğine vurgu yaparak; Türkiye özelinde enerji poliitka yapımında yenilenebilir enerji kaynaklarının mevcut ve gelecek durumunu değerlendirmiştir.
Sürdürülebilir Enerji Yüksek Lisans Programı’nın akademik kadrosuna baktığımızda, farklı disiplinlerden olmak üzere akademisyen, öğretim görevlisi ve araştırma görevlilerinden oluşan toplamda sekiz kişilik bir ekip dikkati çekmektedir. Sürdürülebilir Enerji Anabilim Dalı Başkanı ve Yüksek Lisans Program Koordinatörü Doç. Dr. Mehmet Efe Biresselioğlu başta olmak üzere tam zamanlı ve yarı zamanlı öğretim elemanları ve araştırmacılar; enerji güvenliği, jeopolitik, enerji lojistiği, enerji modellemesi ve sürdürülebilir enerji gelişimi alanlarında İzmir Ekonomi Üniversitesi bünyesinde lisans ve lisansüstü seviyelerde birçok ders vermektedir. Bu kapsamda Anabilim Dalımızın, enerji güvenliği, enerji politikaları analizi, enerji jeopolitiği, enerji ekonomisi, sürdürülebilir kalkınma, enerji hukuku ile enerji idaresi ve yönetimi alanlarında uzmanlaştığı açıkça görülebilmektedir. Energy Policy, Renewable Energy, Energy & Environment, International Journal of Oil, Gas and Coal Technology, Turkish Studies, and Uluslararasi Iliskiler gibi alanlarında lider uluslararası endeksli dergilerde yayınları bulunan akademik kadro üyelerinin aynı zamanda, güncel enerji sektör dergilerinde de yayınlanan birçok köşe yazısı bulunmaktadır. Başlıca gazete ve web sitelerinde de küresel enerji piyasalarının sıcak gündemi ile ilgili yorumlarda bulunan araştırmacılar, yerel görsel basında da sıklıkla yer almaktadır.
Sürdürülebilir Enerji Anabilim Dalı’nın uzmanlık alanları özellikle politika analizi, enerji arz modellemesi, enerji hukuku ve mevzuatı, ekonometrik analiz, enerji güvenliği ile enerji yönetimi olmakla birlikte, sürdürülebilir kalkınmada enerjinin rolü de hayati bir unsur olmaktadır.
